Friday, June 12, 2009

ბაგრატ მესამე და მის მიერ აგებული ტაძრები

მე-11 საუკუნე ქარტული ხუროთმოძღვრების დიდი საუკუნეა.ამ დროს გაერთიანებული საქართველოს ყველა კუთხეში ტაძრების მშენებლობა განსაკუთრებული ინტენსივობით მიმდინარეობდა.
ამ დროს საქართველოში მეფობდა ბაგრატ მე-3, რომელიც გაერთიანებული საქართველოს პირველი მეფე იყო. იგი ენერგიული, შორსმჭვრეტელი პოლიტიკოსი იყო. ის მიისწრაფვოდა ერთმმართველი შეუზღუდავი ხელისუპლებისკენ. მან იცოდა რომ საქართველოს გაერთიანებას ვერ შეძლებდა ღმერტის დახმარების გარეშე .ღვთისმოსავი მეფე გამოირჩეოდა მოწყალებით, სამართლიანობითა და განსწლავლულობით. გარდაიცვალა ფანასკერტის ციხესიმაგრეში, დაკრძალულია ბედიაში.
ბაგრატმა ქუთაისში უქიმერონის მთაზე ტაძარი ააგო, რომელსაც ბაგრატის სახელით ვიცნობთ.მას თავისი ხუროთმოძღვრული და მხატვრული ღირსებით განსაკუთრებული ადგილი უჭირავს ქართულ არქიტექტურულ ისტორიაში, როგორც განვითარებული შუა საუკუნეების დროინდელი სტილის საბოლოოდ დამამკვიდრებელ ნაწარმოებს.
მე-17 საუკუნის დასასრულამდე ძეგლი უვნებლად იდგა.1692 წელს, როგორც ვახუშტი ბატონიშვილი მოგვითხრობს'' სემუსრეს ოსმალთა''.
მდიდარია ტაძრის მორთულობა. ფასადის გასაფორმებლად გამოყენებული დეკორატიული თაღების სისტემა ფასადებს აკავშირებდა.ძირითადი ნაგებობის ორნამენტს გრაფიკულობა და კარიბჭეთა სემკულობის ღრმა, ფლასტიკური კვეთა ახასიათებს. ტაძრის ინტერიერსა და ეზოსი დაწყობილ ქვაზე ნაკვეთი, რელიეფებითა და ორნამენტებით დეტალები და ფრაგმენტები,ტაძრის შიდა კედლებსა და ფასადებს ამშვენებდა.
ასევე ბაგრატ მე-3-ის მიერ არის აშენებული ნიკორწმინდა,კაცხი და ბედია.

ბაგრატის ტაძარი თავის ხუროთმოძღვრული და მხატვრული ღირსებით განსაკუთრებული ადგილი უჭუირავს ქართულ არქიტე ქტურულ ისტორიაში,როგორც განვიტთარებული შუა საუკუუნეების დროეინდელი სტილის საბოოლოდ დამამკვიდრებელი. მე-17 საუკუნის დასასრულამდე ძეგლი უვნებლად იდგა ,1692 წელს როგორც ვახუშტი ბატონიშვილი მოგვითხრობს "შემუსრეს ოსმალთა". მე-19 საუკუნის 30-იან წლებამდე შემორჩენილი იყო ტაძრის სამხრეთი და დასავლეთი კარიბჭეებიც,რასაც მოწმობს ცერნეცოვის ჩანახატები.მდიდარია ტაძრის მორთულობა ფასადის გასაფორმებლად გამოყენებული დეკორატიული თაღების სისტემა ფასადებს ერთმანეთთან აკავშირებდა.აღსანიშნავია აღმოსავლეთ ფასადი ხუთი დეკორატიული თაღითა და ორი ღრმა ნიშით,სავსებით დასრულებული სახე აქვს სამრეკლოთა მოჩუქურთმებულ საპირეებს და სათაურებს.ძირითადი ნაგებობის ორნამენტს გრაფიკულობა და კარიბჭეთა შემკულობის ღრმა პლასტიკური კვეთა ახასიათებს.შიგნით ბაზისებრიმ და სვეტის თავები რელიეფული გამოსახულებებითა და ჩუქურთმებით იყო შემკული.სამხრეთ კარიბჭეში შემორჩენილია ფრესკის კვალი ღვთისმშობლის გამოსახულებით.1995 წელს ბაგრატის ტაძარი და გელათის მონასტერი ერთად შეტანილი იქნა იუნესკოს მსოფიო კულტურული მემკვიოდრეოის ძეგლთა სიაში.

No comments:

Post a Comment